Financial competence as a key competence in lifelong learning. A new framework

Authors

  • Olav Aarna
  • Leonore Riitsalu
  • Urve Venesaar

DOI:

https://doi.org/10.12697/eha.2021.9.2.07

Keywords:

lifelong learning competence, financial competence, financial education, entrepreneurship competence, competence framework

Abstract

Inimestelt oodatakse varasemast suurema vastutuse võtmist oma rahalise heaolu eest kogu elukaare jooksul ja keerukate valikute langetamist mitmesuguste finantsteenuste hulgast. See nõuab elukestvat finantspädevuse arendamist. Eestis tegeletakse sellega aga eelkõige üldhariduskoolis ning sealgi on see teiste ainevaldkondade osa ja selgelt defineerimata. Finantspädevust kajastab vaid ettevõtlusõppe raamistiku finantskirjaoskuse alapädevus. Elukestva õppe jaoks on suuniseid antud riiklikus rahatarkuse strateegias, kuid sealgi pole finantspädevust defineeritud. Et seda lünka täita ja võimaldada süstemaatilisemat finantspädevuse edendamist, loome finantspädevuse kui elukestva õppe võtmepädevuse raamistiku. Selleks analüüsime teaduskirjandust, teiste riikide määratlusi ja OECD suuniseid. Finantspädevuse täiuslikkuse tasanditena käsitleme rahalise heaolu komponente. Tulemused võiksid kasutust leida poliitikakujundajate ja finantshariduse pakkujate töös ning anda ainest edasisteks uurimusteks.

PDF Summary

Downloads

Download data is not yet available.

References

Ajzen, I. (2011). The theory of planned behaviour: Reactions and reflections. Psychology & Health, 26(9), 1113–1127. https://doi.org/10.1080/08870446.2011.613995

Ambuehl, S., Bernheim, B. D., & Lusardi, A. (2014). Financial Education, Financial Competence, and Consumer Welfare. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.2585219

Arro, G., Jaani, J., Loogma, K., Malleus, E., Titov, E., Toding, M., Täks, M., & Venesaar, U. (2018). Ettevõtlikkuse ja ettevõtlusõppe süsteemne arendamine Eestis. Edu ja Tegu ettevõtlusõppe programm. Külastatud aadressil: https://xn--ettevtluspejfbe.ee/wp-content/uploads/2018/12/Raamdokument_web_3.pdf.

Atkinson, A., McKay, S., Kempson, E., & Collard, S. (2006). Levels of Financial Capability in the UK: Results of a baseline survey (Consumer Research No. 47; p. 149). Financial Services Authority. Külastatud aadressil http://www.pfrc.bris.ac.uk/publications/Reports/Fincap_baseline_results_06.pdf.

Bacigalupo, M., Kampylis, P., Punie, Y., & van den Brande, G. (2016). EntreComp. The Entrepreneurship Competence Framework. Külastatud aadressil https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/eur-scientific-and-technical-researchreports/entrecomp-entrepreneurship-competence-framework.

Bateman, H., Eckert, C., Geweke, J., Louviere, J., Thorp, S., & Satchell, S. (2012). Financial Competence and Expectations Formation: Evidence from Australia*. Economic Record, 88(280), 39–63. https://doi.org/10.1111/j.1475-4932.2011.00766.x

Brüggen, E. C., Hogreve, J., Holmlund, M., Kabadayi, S., & Löfgren, M. (2017). Financial well-being: A conceptualization and research agenda. Journal of Business Research, 79, 228–237. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2017.03.013

Carretero, S., Vuorikari, R., & Punie, Y. (2017). DigComp 2.1. The Digital Competence Framework for Citizens. Külastatud aadressil https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC106281/web-digcomp2.1pdf_(online).pdf.

Civitta Eesti AS. (2020). Finantskirjaoskuse kujundamise võimaluste analüüs Eesti üldharidus- ja kutsekoolides (lk 60). Rahandusministeerium.

CNMV, & Banco de España. (2020). Qué es cultura financiera. Finanzas Para Todos. https://www.finanzasparatodos.es/es/secciones/actualidad/cultura_financiera.html.

Commission for Financial Capability. (2020). What is Financial Capability? CFFC. Külastatud aadressil https://cffc.govt.nz/building-wealthy-lives/what-is-financialcapability/.

Croson, R., Handy, F., & Shang, J. (2009). Keeping up with the Joneses: The relationship of perceived descriptive social norms, social information, and charitable giving. Nonprofit Management and Leadership, 19(4), 467–489. https://doi.org/10.1002/nml.232

Duhigg, C. (2013). Harjumuse jõud. Miks me elus ja äris ikka samu radu pidi käime. Äripäev. Külastatud aadressil https://pood.aripaev.ee/harjumuse-j%C3%B5ud.

European Commission (2018). Proposal for a Council Reccommendation on key competence of life-long learning. Commission staff working document, SWD 14. (17.1.2018).

European Commission (2021). Launch of the joint European Commission/OECDINFE project to develop a financial competence framework in the EU (26.04.2021).

European Parliament and the Council (2006) Recommendation on key competences for lifelong learning. Official Journal of the European Union L394/310, 10–18.

European Parliament and the Council (2018) Recommendation on key competencies for lifelong learning. Official Journal of the European Union C 189/1, 1–13.

French, D., McKillop, D., & Stewart, E. (2020). The effectiveness of smartphone apps in improving financial capability. The European Journal of Finance, 26(4–5), 302–318. https://doi.org/10.1080/1351847X.2019.1639526

Fürstenau, B., & Hommel, M. (2019). Developing financial competence about mortgage loans by informal learning using banks’ online calculators. Empirical Research in Vocational Education and Training, 11(1), 10. https://doi.org/10.1186/s40461-019-0085-z

Glaesser, J. (2019). Competence in educational theory and practice: a critical discussion, Oxford Review of Education, 45(1), 70–85. https://doi.org/10.1080/03054985.2018.1493987

Greenberg, A. E., & Hershfield, H. E. (2019). Financial decision making. Consumer Psychology Review, 2(1), 17–29. https://doi.org/10.1002/arcp.1043

Huston, S. J. (2010). Measuring Financial Literacy. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 296–316. https://doi.org/10.1111/j.1745-6606.2010.01170.x

Karbani, F. (2015). Mastering Islamic Finance: A practical guide to Sharia-compliant banking, investment and insurance. FT Press.

Keller, M., & Vihalemm, T. (2017). Practice Change and Interventions into Consumers’ Everyday Lives. Routledge Handbook on Consumption. https://www.routledge.com/Routledge-Handbook-on-Consumption/Keller-Halkier-Wilska-Truninger/p/book/9781138939387.

Kershaw, M. M., & Webber, L. S. (2004). Dimensions of Financial Competence. Psychiatry, Psychology and Law, 11(2), 338–349. https://doi.org/10.1375/pplt.2004.11.2.338

Kershaw, M. M., & Webber, L. S. (2008). Assessment of Financial Competence. Psychiatry, Psychology and Law, 15(1), 40–55. https://doi.org/10.1080/13218710701873965

Klapper, L., Lusardi, A., & Van Oudheusden, P. (2014). Financial Literacy Around the World. Insights From The Standard & Poor’s Ratings Services Global Financial Literacy Survey. Külastatud aadressil http://www.openfininc.org/wp-content/uploads/2016/04/2015-Finlit_paper_17_F3_SINGLES.pdf.

Klieme, E., Hartig, J., & Rauch, D. (2008). The concept of competence in educational contexts. J. Hartig, E. Klieme, & D. Leutner (Eds.), Assessment of competencies in educational contexts (pp. 3–22). Göttingen: Hogrefe.

Le Deist, F., & Winterton, J. (2005). What is competence? Human Resource Development International, 8(1), 27– 46. https://doi.org/10.1080/1367886042000338227

Lind, T., Ahmed, A., Skagerlund, K., Strömbäck, C., Västfjäll, D., & Tinghög, G. (2020). Competence, Confidence, and Gender: The Role of Objective and Subjective Financial Knowledge in Household Finance. Journal of Family and Economic Issues. https://doi.org/10.1007/s10834-020-09678-9

Lukas, M. F. (2020). Financial decision-making and the role of financial technology [Doctoral dissertation, The University of Edinburgh]. Külastatud aadressil https://era.ed.ac.uk/handle/1842/37105.

Lusardi, A. (2012). Numeracy, financial literacy, and financial decision-making (Working Paper No. 17821). National Bureau of Economic Research. Külastatud aadressil http://www.nber.org/papers/w17821.

Lusardi, A. (2015). Financial literacy: Do people know the ABCs of finance? Public Understanding of Science, 24(3), 260–271. https://doi.org/10.1177/0963662514564516

McCannon, B. C., Asaad, C. T., & Wilson, M. (2016). Financial competence, overconfidence, and trusting investments: Results from an experiment. Journal of Economics and Finance, 40(3), 590–606. https://doi.org/10.1007/s12197-015-9328-4

Michie, S., & West, R. (2013). Behaviour change theory and evidence: A presentation to Government. Health Psychology Review, 7(1), 1–22. https://doi.org/10.1080/17437199.2011.649445

Mulder, M., & J. Winterton (2017). Introduction. In M. Mulder. (Ed.), Competence-Based Vocational and Professional Education. Bridging the Worlds of Work and Education. Cham, Switzerland: Springer, pp. 1–43. https://doi.org/10.1007/978-3-319-41713-4_1

Nibud. (2013). Nibud learning goals and competences. For children and adolescents (p. 30). Dutch National Institute for Family Finance Information (Nibud). Külastatud aadressil https://www.nibud.nl/wp-content/uploads/Learning-goals-andcompetences-for-children-and-adolescents.pdf.

Nibud. (2018). Competencies for financial resilience (p. 15). Dutch National Institute for Family Finance Information (Nibud). Külastatud aadressil https://www.nibud.nl/wp-content/uploads/Nibud-Competencies-for-financial-resilience-2018.pdf.

Nicolini, G., Cude, B. J., & Chatterjee, S. (2013). Financial literacy: A comparative study across four countries. International Journal of Consumer Studies, 37(6), 689–705. https://doi.org/10.1111/ijcs.12050

OECD. (2005). Improving Financial Literacy: Analysis of Issues and Policies. OECD Publishing. Külastatud aadressil http://www.oecd.org/finance/financial-education/improvingfinancialliteracyanalysisofissuesandpolicies.htm.

OECD. (2013). Advancing National Strategies for Financial Education. Joint publication by Russia’s G20 Presidency and the Organisation for Economic Co-operation and Development (p. 320). OECD. Külastatud aadressil http://www.oecd.org/finance/financial-education/G20_OECD_NSFinancialEducation.pdf.

OECD. (2014). PISA 2012 Results: Students and Money: Financial Literacy Skills for the 21st Century: Vol. VI. OECD Publishing. Külastatud aadressil http://www.oecd.org/pisa/keyfindings/PISA-2012-results-volume-vi.pdf.

OECD. (2015). OECD/INFE Core competencies framework on financial literacy for youth. OECD Publishing. Külastatud aadressil http://www.oecd.org/daf/fin/financial-education/Core-Competencies-Framework-Youth.pdf.

OECD. (2016). G20/OECD INFE Core competencies framework on financial literacy for adults (p. 36). OECD. Külastatud aadressil http://www.oecd.org/daf/fin/financial-education/Core-Competencies-Framework-Adults.pdf.

OECD. (2020a). OECD/INFE 2020 International Survey of Adult Financial Literacy (p. 78). OECD Publishing.

OECD. (2020b). PISA 2018 Results (Volume IV): Are Students Smart about Money? OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/48ebd1ba-en

OECD INFE. (2012). High-level Principles on National Strategies for Financial Education. https://www.oecd.org/finance/financial-education/OECD-INFE-Principles-National-Strategies-Financial-Education.pdf.

Prøitz, T.S. (2010). Learning outcomes: What are they? Who defines them? When and where are they defined? Educational Assessment Evaluation and Accountability, 22, 119–137. https://doi.org/10.1007/s11092-010-9097-8

Põder, K., Riitsalu, L., & Kroos, K. (2020). Financial literacy and education in Estonia. In K. De Witte, O. Holz, & K. De Beckker (Eds.), Financial education. Current practices and future challenges (pp. 87–109). Waxmann Verlag.

Rahandusministeerium. (2013). Eesti elanike finantskirjaoskuse edendamise programm aastateks 2013–2020. Rahandusministeerium.

Rahandusministeerium. (2021). Rahatark Eesti. Eesti elanike rahatarkuse edendamise programm aastateks 2021–2030. Rahandusministeerium.

Rasmussem, S. & Fritzner, A. (2016) From Dream to Reality. Learning outcomes and didactic principles for teaching entrepreneurship in Nordic Schools. Nordic Council of Ministers.

Rasmussen, A., Moberg, K. & Revsbech, C. (2015). A taxonomy of entrepreneurship eduvcation. Perspectives and goals, teaching and evaluation. The Danish Foundation for entrepreneurship.

Riitsalu, L. (2019a). Books and Biases – the Explanation for Bounded Rationality in Managing Personal Finances [Doctoral Thesis in Management, Estonian Business School]. Külastatud aadressil https://ebs.ee/sites/default/files/Doctoral%20Thesis/Riitsalu%20web.pdf.

Riitsalu, L. (2019b). Tuleviku-minu rahaline heaolu. Kuidas nügida inimesi suurema rahalise heaolu suunas? (lk 23). Arenguseire Keskus. https://www.riigikogu.ee/wpcms/wp-content/uploads/2019/02/Rahaline-heaolu_raport.pdf.

Riitsalu, L., & Põder, K. (2016). A glimpse of the complexity of factors that influence financial literacy. International Journal of Consumer Studies, 40(6), 722–731. https://doi.org/10.1111/ijcs.12291

Riitsalu, L. (2020). Eesti õpilaste tulemused PISA 2018 finantskirjaoskuse uuringus (lk 32). SA Innove. Külastatud aadressil https://www.innove.ee/wp-content/uploads/2020/05/PISA-2018-FIN-RAPORT.pdf.

Riitsalu, L., & van Raaij, W. F. (2020). Self-control, future time perspective and savings – The keys to perceived financial well-being (p. 34) [Technical report]. Think Forward Initiative. Külastatud aadressil https://www.thinkforwardinitiative.com/research/self-control-future-time-perspective-and-savings-the-keys-to-perceived-financial-well-being.

Schmidtke, K. A., Elliott, A., Patel, K., King, D., & Vlaev, I. (2020). A randomized controlled trial to evaluate interventions designed to improve university students’ subjective financial wellness in the United Kingdom. Journal of Financial Counseling and Planning. https://doi.org/10.1891/JFCP-19-00014

Schuchardt, J., Hanna, S. D., Hira, T. K., Lyons, A. C., Palmer, L., & Xiao, J. J. (2009). Financial literacy and education research priorities. Journal of Financial Counseling and Planning, 20(1). Külastatud aadressil: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2225370.

Skilton, P. F. (2011). Getting the Reader to “I Get It!”: Clarification, Differentiation and Illustration. Journal of Supply Chain Management, 47(2), 22–28. https://doi.org/10.1111/j.1745-493X.2011.03222.x.

Spencer, N., Nieboer, J., & Elliott, A. (2015). Wired for imprudence. Behavioural hurdles to financial capability and challenges for financial education (p. 64). RSA Action and Research Centre. Külastatud aadressil https://www.thersa.org/discover/publications-and-articles/reports/wired-for-imprudence/.

Thaler, R. H., & Benartzi, S. (2004). Save More TomorrowTM: Using behavioral economics to increase employee saving. Journal of Political Economy, 112(1), 164–187. https://doi.org/10.1086/380085

The Consortium for Entrepreneurship Education (2006). National standards of practice for entrepreneurship Education. www.entre-ed.org.

The Money Advice Service. (2015). What is financial capability. Financial Capability Strategy for the UK. Külastatud aadressil https://www.fincap.org.uk/en/articles/what-is-financial-capability.

Turu-uuringute AS. (2019). Eesti elanike finantskirjaoskuse ehk rahatarkuse uuring (lk 157). Külastatud aadressil https://www.rahandusministeerium.ee/et/system/files_force/document_files/eesti_elanike_finantskirjaoskuse_aruanne_loplik_november_2019_.pdf?download=.

Tutlys, V., Aarna, O. (2017) The concept of competence in the education reforms in Lithuania and Estonia. In M. Mulder (Ed.), Competence-Based Vocational and Professional Education. Bridging the World of Work and Education (pp. 381–406). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-41713-4_18

Vabariigi Valitsus. (2020). Põhikooli riiklik õppekava (Määrus RT I, 14.07.2020, 24; Riigi Teataja). Vabariigi valitsus. Külastatud aadressil https://www.riigiteataja.ee/akt/129082014020?leiaKehtiv.

Venesaar, U., Täks, M., Arro, G., Malleus, E., Loogma, K., Mädamürk, K., Titov, E., & Toding, M. (2018). Ettevõtluspädevuse mudel ettevõtlusõppe arendamise alusena. Eesti Haridusteaduste Ajakiri, 6(2), 118–155. https://doi.org/10.12697/eha.2018.6.2.06

Vihalemm, T., Keller, M., & Kiisel, M. (2013). Kuidas parandada maailma? Kommunikatsioon sotsiaalsete muutuste kujundamisel. Tartu Ülikool. Külastatud aadressil https://sisu.ut.ee/kommunikatsioon/avaleht.

Webber, L. S., Reeve, R. A., Kershaw, M. M., & Charlton, J. L. (2002). Assessing Financial Competence. Psychiatry, Psychology and Law, 9(2), 248–256. https://doi.org/10.1375/pplt.2002.9.2.248

World Bank. (2020). Financial Capability [Text/HTML]. Responsible Financial Access. Külastatud aadressil https://responsiblefinance.worldbank.org/en/responsible-finance/financial-capability.

Wuttke, E., & Aprea, C. (2018). A situational judgement approach for measuring young adults’ financial literacy. Empirische Pädagogik: EP, 32 (3/4), 272–292. https://madoc.bib.uni-mannheim.de/47316/

Published

2021-11-01

How to Cite

Aarna, O., Riitsalu, L., & Venesaar, U. (2021). Financial competence as a key competence in lifelong learning. A new framework. Eesti Haridusteaduste Ajakiri. Estonian Journal of Education, 9(2), 155–183. https://doi.org/10.12697/eha.2021.9.2.07

Issue

Section

Articles